KEMAL ÇALIK
FRANKFURT – Arama motoru “HalalCheck” (Helal kontrol) gıda ürünlerinin içinde hangi hayvani ve alkol içeren maddelerin yer aldığını gözler önüne seriyor. HalalCheck’in kurucuları İsa Malkoç ve Dilara Faslak’la gıda ürünlerinde şeffaflık, hukuki yönü ve “et” konusunda söyleştik:
– HalalCheck nedir?
HalalCheck hem internette arama motoru ile hem de cep telefonlarına indirilebilen bir uygulama ile tüketicilerin gıda ürünlerinin içeriği hakkında bilgi almasını sağlayan bir platform. Bu proje 2010 yılındaİsa Malkoç tarafından hayata geçirildi. Gönüllüler tarafından, gıda ürünlerinde gizlenmiş bir şekilde yer alan hayvani ve alkol içeren maddeleri merak edenler için hazırlanıyor.
– Arama motoru nasıl işliyor?
İSA MALKOÇ – HalalCheck ürün analiz ekibimiz, üretici kuruluşa ürünlerinin detaylı bir içeriği hakkında bilgi almak üzere yazılı başvuruda bulunuyor. Deklare edilen maddelerin yanı sıra yardımcı ve katkı maddesi olarak hayvani ya da alkol içeren maddelerden yararlanıp yararlanmadıklarını da özellikle soruyoruz. Daha sonra verilen yanıtlar analiz ediliyor ve HalalCheck veri bankasına ekleniyor.www.halalcheck.net web sitesinin yöneticileri tarafından daha sonra siteye konuluyor. Cep telefonu uygulamaları için de aynı düzenleme yapılıyor.
RENKLER VE BİLGİ
– Yeşil “helal”, kırmızı “haram”, ya portakal rengi?
DİLARA FASLAK – Yeşil renk o üründe hiçbir şekilde alkol ya da hayvani madde bulunmadığını ve üretim esnasında kullanılmadığını gösteriyor. Yumurta, süt, bal ve balık tüketimi hakkında İslami bir yasak olmadığı için helal sayılıyorlar ve düzenlerken “hayvansal olmayan” olarak sınıflandırıyoruz. Kırmızı renk ise o üründe alkol, jelatin, domuz eti gibi kesin haram olan katkılar yer aldığını gösteriyor. Her iki grup arasında yer alan ürünleri ise portakal rengi temsil ediyor. Bu grup hakkında detaylı bilgi ise www.halalwiki.de web sitesinden alınabilir.
– Hedef kitlenizi tam olarak kimler oluşturuyor?
İSA MALKOÇ – HalalCheck sadece Müslümanları hedeflemiyor. Aynı zamanda vejeteryanların, veganların, alkoliklerin ve diğer inanç gruplarındakilerin de yararlanabileceği bir platform.
– Sizin tüketiciye aktardığınız bilgiler üreticilerin verdiği bilgilere dayanıyor. Bu bilgilerin doğruluğunu nasıl teyid edebiliyorsunuz?
DİLARA FASLAK – Biz sertifika veren bir enstitü olmadığımız için üreticilerin verdiği bilgilere inanmak durumundayız. Ürün hakkında verilen bilgilerin doğru olup olmadığını denetlemenin bir diğer yolu da laboratuvara göndermek. Ancak bizim gibi kamu yararına işleyen bir kuruluş için maliyeti çok yüksek olur. Biz elimizden geldiğince, verilen bilgiler ışığında ayrıntılı bir veri bankası oluşturuyoruz. Bununla birlikte üreticinin kasten yanlış ve yalan beyanda bulunmasına pek ihtimal vermiyoruz. Çünkü üreticiler de verdikleri bilgilerin sisteme işlendiğini ve medyaya yansıdığı gayet iyi biliyor. Öte yandan tüketicilerde oluşabilecek bir alerjik reaksiyonda yanlış bilgi vermenin ciddi sonuçları ile karşı karşıya kalacaklardır.
ÜRETİCİ VEJETERYAN TÜKETİCİ SEÇENEĞİNİ GÖZETİYOR
– Üreticiler zaman zaman gıda ürünlerinin içeriğini değiştirebiliyor. Siz veri bankanızı ne sıklıkla güncelleştiriyorsunuz?
DİLARA FASLAK – Tecrübelerimize dayanarak söyleyebilirim ki üreticiler, gıda ürünlerinin içinde yer alan maddeleri genellikle tüketicinin avantajı doğrultusunda değiştirirler. Örneğin ürünü vejeteryan bir seçenek doğrultusunda dönüştürürler ki, vejeteryan, vegan ve Müslüman tüketiciye de ulaşabilsinler. Biz de sürekli olarak veri bankamızı güncel tutmaya çabalıyoruz. Diğer taraftan hem üretici hem de tüketici tarafından güncel bilgi konusunda desteklendiğimizden dolayı ise kendimizi şanslı sayıyoruz.
“ŞEFFAH ÜRÜN KONUSUNDA ÜRETİCİ-TÜKETİCİ ARASINDA KÖPRÜYÜZ“
– Üreticiler sizin bu çalışmanızdan ne yarar sağlayabilirler?
İSA MALKOÇ – Sinerji yaratmak için birçok olanak var. Kuruluşlar ürünlerini daha çok tüketiciye satabilme konusuyla çok ilgililer. İşte bu nedenle üretici kuruluşlar ürünleri hakkında çoktan sertifika aldılar bile. Bu sertifikalar genelde Müslüman ülkelerle ticarette kullanılsa da HalalCheck tam da bu noktada üretici ve tüketici arasında önemli bir köprü oluşturuyor. Bizim sistemlerimizde bu sertifikalara yer veriyoruz. Gelecekte üretici firmaların gıda ürünlerinin içerikler hakkındaki bilgileri ve sertifikaları, HalalCheck’e kendileri tarafından yerleştirmelerini mümkün kılmak için sistemimizi geliştirme aşamasındayız.
ETLERİN KÖKENİ
– Müslümanlar genellikle etin helal olup olmadığını bilmek istiyorlar. Ancak sizin veri bankanızda bu bilgiye rastlanmıyor, neden?
DİLARA FASLAK – Et ürünleri veri bankamızda ye almıyor, doğru. Çünkü sistemimiz et ürünleri için hazırlanmadı. Ayrıca helal kesim konusunda hayvanların uyuşturularak kesilip kesilmemesi konusunda da birçok tartışma var. Müslüman tüketicinin büyük bir bölümü etlerin menşeini öğrenmek istese de büyük kuruluşlar bu konuda yazılı beyanda bulunmaktan şimdilik kaçınıyorlar. Sistemimizde et ürünleri ile ilgili bölümün oluşturulması için ise çalışmalarımız devam ediyor.
– Gelecekte neyi hedefliyorsunuz?
İSA MALKOÇ – Sistemimiz tüketicinin alışkanlıkları ve tercihlerine göre sürekli yenileniyor ve geliştiriliyor. Tüketici artık gıda sektöründe şeffaflıktan yana. Bize yönelik talep her geçen gün yükseliyor. Şeffaflık konusunda bize bilgi veren bütün kullanıcılara teşekkür ediyoruz.
